Konkursy w perspektywie 2021-2027: nowe spojrzenie na projekty B+R
W nowej perspektywie 2021-2027 dobrze znany Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (konkursy m.in. Szybka Ścieżka, infrastruktura badawcza) zastąpi program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).
Już samo logo nowego programu wskazuje, że będzie posiadał on strukturę modułową – klockową. Będziesz mógł wybierać moduły i pakiety działań, które najbardziej pasują do twojego biznesu. Brzmi fantastycznie? Zobaczymy, jak elastyczna i modułowa będzie realizacja programu przez Instytucje – NCBiR oraz PARP.
„NOWE STARE INSTYTUCJE”
Pierwsza, duża zmiana, to instytucje, do których składany będzie wniosek o dofinansowanie. Dotychczas projekty B+R obsługiwał NCBR, a bony na innowacje, dotacje na internacjonalizację, udział w targach czy projekty inwestycyjne (np. badania na rynek) były realizowane przez PARP. W nowej perspektywie firmy należące do MŚP będzie obsługiwał PARP a konsorcja oraz duże przedsiębiorstwa będą współpracować z NCBR. Dotychczasowy porządek konkursów został zatem zburzony i trwają intensywne prace nad przywróceniem ładu w każdej z Instytucji – przygotowanie wymagań konkursowych, kryteriów oceny wniosków, nowe nabory na ekspertów itp. Dlatego też pierwsze konkursy pojawią się w II kwartale 2022 roku.
PODEJŚCIE NIELINIOWE
Druga ważna zmiana to podejście nieliniowe do realizacji projektów i inwestycji. Do tej pory schemat działań był liniowy: projekt B+R, wdrożenie, internacjonalizacja. W nowym programie możliwe jest realizowanie tych trzech zadań jednocześnie i to przedsiębiorca będzie układał najlepszy dla siebie schemat zadań do wykonania.
Idea takiego podejścia jest mi bliska, ponieważ wielokrotnie spotykałam się z trudnościami w efektywnym poukładaniu strategii rozwoju u Klientów; pojawiały się potrzeby, aby częściowo wdrażać efekty prac B+R, kiedy projekt jeszcze trwał, możliwe było rozpoczęcie internacjonalizacji bez formalnego zakończenia projektu… Mam nadzieję, że nasze Instytucje Pośredniczące i Instytucje Zarządzające staną na wysokości zadania i nowoczesny schemat nielinearnego działania zostanie wdrożony z wyczuciem i będzie dopasowany do realnych potrzeb biznesu.
Wracając do pieniędzy, alokacja w FENG wynosi 7,9 mld EUR, co oznacza, że jest to kwota większa, niż w poprzedniej perspektywie. A zatem spodziewamy się konkursów z dużą alokacją. Cały program FENG podzielony jest na mniejsze części:
- wparcie dla przedsiębiorców – 4,35 mln EUR
- środowisko sprzyjające innowacjom – 2,65 mln EUR
- zazielenienie przedsiębiorstw – 800 mln EUR
- pomoc techniczna – 159 mln EUR
DLA KOGO DOTACJE?
I tutaj zaskakuje nas kolejna, korzystna zmiana – oprócz MŚP, do których kierowana jest większość unijnych środków, o dofinansowanie takie, jak MŚP będą mogły starać się przedsiębiorstwa o statusie Small Mid Caps. Pojęcie to zostało przeniesione z grantów Komisji Europejskiej, gdzie funkcjonuje już od jakiegoś czasu. Dla przypomnienia: status MŚ P ustalamy w oparciu o trzy parametry: aktywa, obroty i stan zatrudnienia dla każdego roku kalendarzowego. Mikro przedsiębiorstwo zatrudnia do 9 osób, małe do 49, średnie do 249. Powyżej 249 pracowników firma kwalifikuje się do dużego przedsiębiorstwa, nawet jeśli parametry finansowe są na poziomie małej lub średniej firmy. Dlatego też Small Mid Caps, czyli firmy o zatrudnieniu do 499 osób o małej kapitalizacji, będą mogły starać się o dotację na równie z MSP. Cały czas trwają negocjacje w NCBR, PARP i Ministerstwie Rozwoju nad wypracowaniem ostatecznej definicji small mid caps, która będzie stosowana do konkursów.
WSPARCIE MODUŁOWE
Wielu naszych Klientów, którzy realizowali lub realizują projekt badawczo-rozwojowy staje przed kolejnym zadaniem po zakończeniu projektu: konieczność wdrożenia rezultatów, tj. wprowadzenie produktu na rynek. Dotychczasowe programy dotacyjne na ogół nie obejmowały komponentu wdrożeniowego, choć jest on nie mniej istotny i kosztowny, niż faza opracowania nowego produktu. Trzeba było starać się o nową dotację lub ponosić koszty samodzielnie. W nowym programie możliwe będzie zaprojektowanie planu i kosztów wdrożenia od razu z projektem badawczo-rozwojowym.
OBOWIĄZKOWY MODUŁ: PRACE B+R lub WDROŻENIE B+R
Oznacza to, że projekt, który chcemy częściowo sfinansować środkami europejskimi, powinien zaczynać się od prac badawczo-rozwojowych (czyli tak, jak dotychczas) lub ich wdrożenia w przypadku, gdy mamy już opracowany lub zakupiony innowacyjny produkt / usługę. Moduł może być realizowany samodzielnie lub w konsorcjum z jednostką naukową.