„Szybka Ścieżka” okiem praktyka: jak napisać dobry projekt?

Czym jest „Szybka Ścieżka”?

Najważniejszym konkursem w aspekcie prac badawczo-rozwojowych w Polsce pozostaje tzw. „Szybka ścieżka” (1.1.1 POIR), której organizatorem jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Konkurs, z minimalną wysokością kosztów 1 mln zł pozwala przedsiębiorcom na dofinansowanie badań przemysłowych i prac rozwojowych na maksymalnym poziomie: odpowiednio 80 proc. i 60 proc. W konkursie mogą uczestniczyć zarówno firmy z sektora MŚP, jak również przedsiębiorstwa należące do sektora „dużych” przedsiębiorstw. Ważnym aspektem Szybkiej Ścieżki jest możliwość ujęcia w projekcie, oprócz wydatków na badania i rozwój, kosztów pośrednich (np. obsługi księgowej projektu, wynagrodzenia osób zarządzających projektem).

Przygotowanie do napisania projektu (praktyka)

Przed napisaniem projektu należy zweryfikować 5 najważniejszych aspektów, których zaniedbanie na początkowym etapie prac nad projektem położy się cieniem na końcowym efekcie:

• Istotny problem badawczy do rozwiązania w ramach projektu – absolutnie najważniejsza kwestia, z której wynika szereg kolejnych aspektów istotnych dla projektu m.in. innowacyjność rozwiązania, rodzaj zaplanowanych prac B+R, budżet projektu, zadania dla poszczególnych pracowników. Problem badawczy do rozwiązania musi leżeć poza zakresem dostępnych rozwiązań naukowo-technicznych. Mówiąc nieco górnolotnie:  projekt ma zwiększać wiedzę (w skali globalnej). Przykładowym problemem badawczym może być połączenie kilku substancji chemicznych w celu opracowania nowego kleju (przed przystąpieniem do realizacji projektu nie wiadomo dokładnie (nie zbadano tego), że połączenie konkretnych substancji doprowadzi do określonych rezultatów). Istnieją natomiast przesłanki ku temu, aby sądzić, że nowe rozwiązanie (klej) będzie bardziej skuteczne (więcej na ten temat w części „Poziomy gotowości technologicznej”).
• Poziomy gotowości technologicznej – każde rozwiązanie / technologia opracowane w ramach projektu odznacza się pewnym stopniem przygotowania i gotowości (zaczynając od powstania koncepcji, poprzez połączenie konkretnych składowych nowego rozwiązania,  kończąc na opracowaniu finalnego rozwiązania  – zdolnego do funkcjonowania w warunkach rzeczywistych). Przed przystąpieniem do realizacji „Szybkiej ścieżki” koncepcja musi znajdować się co najmniej na etapie obserwacji pewnych zjawisk oraz przewidywaniu, iż oparta na koncepcji technologia znajdzie praktyczne zastosowanie, choć nie istnieje jeszcze na to żaden dowód ani analiza.
• Innowacyjny produkt (usługa)  – rozwiązanie problemu badawczego powinno doprowadzić do powstania innowacji produktowej lub procesowej w skali co najmniej krajowej. Oznacza to, że nowy produkt powinien odznaczać się cechami lub funkcjonalnościami, odróżniającymi go na plus od rozwiązań obecnych na rynku co najmniej krajowym. Ważne jest także, aby produkt lub proces wypisywały się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje.
• Badanie stanu techniki – na etapie budowania koncepcji projektu (technologii / produktu) należy przeprowadzić badanie stanu techniki, które uprawdopodobni, że  do tej pory nie objęto ochroną wyników prac B+R lub technologii, które mają być przedmiotem realizacji w ramach projektu. Badanie stanu techniki jest obligatoryjne dla każdego Wnioskodawcy. Można je przeprowadzić samodzielnie, ale zdecydowanie bardziej wiarygodne jest badanie dokonane przez obiektywną kancelarię patentową.
• Budżet projektu – o budżecie można by napisać wiele stron tekstu, tym niemniej najważniejsze jest, aby był on spójny z problemem badawczym oraz z bezpośrednio z nim powiązanymi pracami B+R. Minimalny budżet projektu to 1 mln zł. Zakres kosztów kwalifikowanych obejmuje m.in. wynagrodzenia dla personelu badawczego, amortyzację sprzętu badawczego, zakup materiałów i surowców, zakup elementów prototypu, usługi podwykonawcze.